Kilo almamızın en önemli sebeplerinden birisi olan stres, bizi çoğu zaman yaşamdan değil yemekten zevk alan insanlar haline dönüştürüyor. Ancak bir süre sonra kilolar artmaya başlıyor ve bu sefer yemek stres kaynağı oluyor.
Strese bağlı kilo alımında hormonal denge büyük rol oynuyor. Vücutta stres hormonu olarak bilinen kortizol salınımı gergin anlarımızda artıyor. Yapılan çalışmalar gösteriyor ki kortizolün neden olduğu kilo, kişinin kalçadan çok karın bölgesinde depolanıyor.
Günümüzde çoğu kişi stres altındayken sağlıklı yeme alışkanlığını sürdüremiyor. Normalde sağlıklı beslenirken, duygusal stres altında sağlıklı yiyecekler hazırlanamıyor ya da fast food türü gıdalar tüketiliyor. Stres altındayken kilo alımında hormonal dengenin büyük payı olduğunun unutulmaması gerektiğini vurgulayan Elab Laboratuvarları Uzm. Dr. Tuğba Özülkü; “Vücudumuzda yer alan kortizol birçok alanda rolü olan kritik bir hormondur.
Normalde, kortizol adrenal bezlerden salgılanır ve gün içindeki seviyesi zamana bağlı olarak değişiklik gösterir. Kortizol Sabah erken saatlerde en yüksek, gece en düşük seviyede salgılanır ve kan basıncının ve vücut için enerjinin sağlanmasında önemlidir.
Hızlı enerji temini için kortizol, yağ ve karbohidrat metabolizmasını uyarır, insülinin salınımını sağlar ve kan glukoz değerini arttırır. Tüm bunlar ise iştahın artmasına yol açar” dedi. Kilo alımı veya kaybı; metabolik hız, gıda alımı, yapılan egzersiz, tüketilen gıda türü gibi birçok etkene bağlı oluyor. Genetik faktörlerin de metabolizmamızı etkilediği göz önünde bulundurularak bazı insanların diğerlerine göre daha kolay kilo alıp verdiği bu şekilde açıklanıyor.
Stresliyken Alınan Kilolar Kalçadan Çok Karın Bölgesinde Toplanıyor
Stresin, kortizol seviyesinde ve dolayısıyla kilo alımında artışa neden olup olmayacağı önceden tahmin edilemiyor. Strese cevap olarak dolaşıma salınan kortizol miktarı kişiye göre değişiyor ve bazı kişiler stresli olaylar karşısında daha hassas oluyorlar. Kadınlar üzerinde yapılan bir çalışmadan bahseden Uzm. Dr. Özülkü; “Çalışmalar, stres nedeniyle artan kortizolün neden olduğu kilonun kalçadan çok karın bölgesinde depolandığını göstermektedir.
Bu kilo alım şekli de ‘toksik ’ olarak adlandırılmakta ve kalp krizi ve inme gibi kardiyovasküler olaylara neden olmaktadır. Strese yüksek kortizolle cevap veren kadınların stres altında daha az kortizol salınımı olan kadınlara göre çok daha fazla yediklerini ve kilo aldıklarını göstermektedir.
Diğer bir çalışmada da, karın bölgesinde kilo birikimi gösteren kadınların çok daha yüksek kortizol seviyesine sahip oldukları gösterilmektedir.” açıklamasında bulundu.
Stres Neden Çok Yememize Neden Oluyor? Stresten Nasıl Korunuruz?
Yapılan çalışmalar sonucu kilo alımının stresle ilişkili olduğunu ve her kilolu 4 kişiden birinin 10 puanlık stres skalasında 8 veya daha yüksek stres seviyesine sahip olduğunu gösteriyor. Bu duruma en uygun cümle ‘stres oburluğu’ oluyor. Fiziksel ve duygusal stresin yağ ve şekerden zengin gıda alımında artışa neden olduğunu gösteriyor. Yüksek kortizol değerleri, yüksek insülin değerleriyle beraber bu durumun sorumlusu şeklinde görülüyor.
Ghrelinin (açlık hormonu) de burada rolü bulunuyor. Stres altındaki kadınlar daha çok yemeğe, erkekler ise daha çok Alkol ve sigaraya yöneliyor. Stres oburluğuna karşı neler yapılması gerektiği konusunda bilgilendirme yapan Uzm. Dr. Özülkü; “Çok sayıda çalışma meditasyonun stresi azalttığını göstermektedir. Bunun yanı sıra ağır egzersiz kısa süreliğine kortizol seviyesini yükseltir fakat hafif yapıldığında düşürür ve böylece stresin negatif etkilerini giderir. Ayrıca arkadaşlar ve aile kişinin hissettiği stresin etkisini azaltır” dedi.
Kronik Stres Vücut ve Akıl Sağlığınızı Bozuyor, Stresinizi Kontrol Altına Alın
Her gün iş stresi, aileyi koruma ve geçindirebilme, ilişkilerin bitmesi gibi çeşitli stres kaynaklarıyla baş etmek zorunda kalınıyor. Bir tehditle karşı karşıya kalındığında hipotalamus vücutta alarm sistemini fitilliyor.
Sinir ve hormonal sistemler birlikte adrenal bezleri uyarıyor ve adrenalin ve kortizolun salınmasına yol açıyor. Adrenalin, kalp hızını arttırıyor, kan basıncını yükseltiyor ve gerekli enerjiyi sağlıyor. Kortizol, ana stres hormonu olarak vücudu, adrenalin ile birlikte ‘savaş-ya da-kaç’ durumuna hazır hale getiriyor. Sindirim sistemini ve üreme sistemini baskılıyor.
Bu durum tüm bu alarm sistemleri beynin motivasyonunu ve savaşmasını sağlıyor. Kortizol ve diğer stres hormonlarının uzun süreli sentezi tüm vücudun dengesini bozduğuna ve çeşitli sağlık problemlerini de beraberinde getirdiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Özülkü; “Stres kilo almanın yanı sıra anksiyete, depresyon, sindirim sorunları, kalp hastalıkları, uyku problemleri, hafıza ve konsantrasyon kaybı yaratıyor” dedi. Stres yönetme stratejileri arasında sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve kaliteli uyuma yer alıyor. Stresi yönetebilmek daha uzun ve sağlıklı yaşayabilmeyi sağlıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder