Maydanoz (petroselinum sativum)
Maydanozgiller familyasında kazık köklü, ufak ufak parçalı yapraklı bir bitkidir. Hoş kokuludur. İki yıl yaşar, ikinci yılı tohum zamanıdır. Tohum verdikten sonra kurur. Maydanoz'un kökeni Avrupa'dır. Dünyada ve yurdumuzda yetiştirilmekte olan önemli bir kültür bitkisidir. Yalnız yaprağı değil, kökü, sapı ve tohumu da tedavi edici özelliğe sahiptir. Tohumunda bulunan "apiol" adındaki uçucu yağ tıpta kullanılmaktadır.Tohumu nasıl olur?
2,5-3 cm. uzunlukta, armut biçiminde, esmer renkli ve özel kokulu tanelerdir. Bileşiminde; Yüzde 1-6 uçucu yağ taşımaktadır.
Maydanozda hangi etken maddeler var?
Bayanların adet kanamalarını düzenleyen apiol maddesi ile halk ilacı olarak bilimsel araştırmalarda da kendini kanıtlayan maydanoz, ayrıca vitamin ve mineral deposudur. A, B1, B3, C, E vitaminleri ile demir, kalsiyum, magnezyum, potasyum, fosfor, manganez, sodyum, bakır, kükürt, klorofil ve yağ bulunur. Uçucu yağ içinde; fenil propan türevi p-apiol, miristisin ve 1-alil 2,3,4,5-tetrametoksibenzol, ayrıca α ve β-pinen, limonen, β-fellandren etken maddeleri bulunur. Yüzde 25 sabit yağ içerir. Sabit yağında falavonlar (apiin ve benzeri) ve bazı furanokumarinler de bulunmaktadır.Vücuda faydaları nelerdir?
Tohumlarının; idrar ve safra söktürücü, bayanlarda adet kanamalarını kolaylaştırıcı nitelikleri vardır. Maydanoz tohumu, aybaşı sancılarını keser, adetleri düzenler, ağrıları giderir, akıntıları keser. Vücuda güç verir. Barsak solucanlarının düşürülmesine yardım eder. Gazın dışarı atılmasını sağlar. Dr. Schneider'e göre, her gün yenen 7gr. maydanoz insanın C vitamini gereksinimini karşılar. Grip ve nezleyi geçirir, balgam söktürür, terletir, ateş düşürür. Kan şekerini normal seviyede tutar, kansere karşı koruyucudur, vücuttaki zehirli maddeleri dışarı atar, romatizma hastalığına ve sarılığa iyi gelir. Kanı temizler, sinir sistemini, rahim ve barsak kaslarını uyarır. Kansızlığa, mesane iltihaplanmasına, kum, böbrek taşı ile tansiyona, şişmanlığa, böbrek ve karaciğer rahatsızlıklarına, damar sertliğine ve sinir hastalıklarına karşı faydalıdır, erkeklerde afrodizyak etkisi vardır.
Kansızlara ve gelişmekte güçlük çeken çocuklara her gün bir tutam maydanoz yedirilmeli. Yüksek tansiyon hastalıklarında destekleyici olarak kullanılabilir. Yatmadan önce ağızda çiğnenen bir tutam maydanoz rahat uyumayı sağlar. Bulantılarda ve nefes darlığında bir tutam maydanozu iyice çiğneyerek yutmak kişiyi rahatlatır. Anne sütünü azaltır. Emzikli kadınların süt kanalı tıkanmalarında maydanoz lapası uygulanır. Kulak ve diş ağrısına iyi gelir. Arı ve haşarat sokmalarında sokulan yere sürülürse ağrıyı giderir. Yara, kesik ve morartıları iyileştirir. Sivilceli, lekeli, pürüzlü ve kırışık ciltlerde parlaklılık ve pürüzsüzlük verir. Saçları besler, parlatır, dökülmeyi yavaşlatır. Sapları çay gibi demlendirilip içilirse ses kısıklığını giderir. Maydanozun kökleri atılmamalı iyice temizlendikten sonra çorba, salata ve tarifinde yer alan yemeklere katılabilir. Maydanoz harika bir nefes kokusu gidericidir ve en zor kokuları bile gidermede etkilidir. Bol sarımsak ve soğan tüketiyorsanız, her zaman yanınızda birkaç dal maydanoz bulundurun.Maydanozdaki biyolojik aktif maddeler hastalıkları nasıl önler?
Poliasetilen: Prostaglandinlerin kansere yol açabilen sentezini önler.
Coumarin: Kan pıhtısı oluşumunu önlemeye yardımcı olur ve anti-kanser özellikleri olduğuna inanılıyor.
Flavonoid: Bazıları antioksidan olarak işler, bazılarıysa tümör oluşumunu tetikleyebilen hormonları etkisiz hale getirir.
Monoterpen: Bu antioksidanlar kanserle savaşmaya yardımcı olur ve kolesterolü düşürür.
Provitamin A (beta karoten ): Görme gücüne, kılcal damar sistemine, adrenal bezine ve troid bezine iyi gelir. Maydanoz suyundaki yüksek klorofil miktarı kanı arttırarak oksijeni metabolize eder ve böbreklerin, karaciğerin, idrar yollarının temizlenmesine yardım eder. Sindirim enzimlerini uyararak sindirim rahatsızlıklarını dindirir. İnce barsaktaki peristaltik hareketleri arttırır. 10 dal maydanoz, günlük beta-karoten ihtiyacının yüzde 10'unu ve C vitamini ihtiyacının yüzde 15'ini karşılar. Maydanoz, karaciğerde bulunan glutathione-S-transferaz (GST) enziminin aktivitesini yükseltir. GST enzimi, gerek besinler yoluyla gerekse de solum yoluyla aldığımız zararlı kimyasal maddeleri zararsız hale dönüştürür.
Maydanozun, gençleştirme, cilt tazeliğinin, güzelliğinin geri kazanılmasında ve korunmasında rolü büyüktür. Maydanoz bu gücünü, içerdiği etkin maddelerin özellikle karaciğer metabolizması üzerindeki olumlu etkisinden ve tüm vücuttan yabancı kimyasal maddeleri (xenobiotica) atabilme özelliğinden alır. Sağlıksız çalışan karaciğer metabolizması, cildin yavaş yavaş tazeliğini, güzelliğini ve canlılığını yitirmesine ve kişinin yorgun görünmesine, diğer organlarının olumsuz etkilenmesine neden olur. Maydanoz vücudu yabancı kimyasallardan arındırır. Böylece karaciğerin sağlıklı çalışmasında etkin rol oynayarak kişinin daha genç, daha sağlıklı, dinç ve zinde olmasında etkili olur. Bedeni yorgunluk ve ruhi bunalımları giderir. Kanı durultur, tansiyonu düşürür, kalbin yorulmasını önler, kan yapımını artırarak kansızlığı giderir. Karaciğer şişliğini giderir Safra akışını kolaylaştırır. Bol idrar söktürür. Vücutta birikmiş Tuz ve Üreyi dışarı atar, böylece romatizma, böbrek taşı ve vücutta su toplanmasına karşı çok faydalıdır.Yan etkileri ve maydanoz kullanırken dikkat edilecek noktalar!
Saf apiol fazla dozda alınırsa mesane, barsak ve uterus da kasılmayı arttırır. Uzun süreli aşırı dozlarda mide barsak kanalında kanamalar ve karaciğer harabiyeti meydana gelebilir. Ölçüyü kaçırmadan kullanılmalı. Her öğün azar azar yemeli, böbrek iltihabı olanlar maydanozu çok az ya da hiç kullanmamalıdır. Aşırı miktarda yenirse kan dolaşımını ağılaştırabilir. Maydanoz suyu 60 gr'dan fazla ve tek başına içilmemeli. Havuç-elma suyuyla içilebilir. Bayatlamış, sararmış maydanozlar kullanılmamalıdır. Bir seferde çok fazla yeşil maydanoz yememelidir, dilde geçici tutukluk yapabilir. Hamileler maydanozu kesinlikle kullanmamalıdır. Düşük gebeliğe sebep olabilir! Taze maydanoz yaprağı tavşanlar tarafından sevilerek yenmesine karşılık tavuklar, papağan ve diğer kuşlar için tehlikeli bir bitkidir.
Maydanozla sağlıklı reçeteler
Prof. Saraçoğlu'ndan Zayıflamak İçin Maydanoz-Limon-Sarımsak kürü: Kökleri hariç, sapaları ile birlikte 15-16 dal maydanoz + 2 yemek kaşığı limon suyu+ ½ bardak su+ 1 diş ince kıyılmış sarımsak hepsi bir araya karıştırılıp blenderdan geçirilir. Sabahları kahvaltıdan 15 dakika önce içilir. 3 gün sarımsaklı, 3 gün sarımsaksız, 3 gün sarımsaklı olmak üzere toplam 9 günlük kür uygulanır. 3 gün ara verilip tekrar 9 gün kür uygulanır. Durumuna göre 3 gün aradan sonra tekrar 9 gün uygulanır. Bu kür 4 ayda bir duruma göre tekrarlanabilir. Zayıflatıcı özelliği olan bu kür; çok sağlıklı, doğal antibiyotik, vücudu mikroplardan arındırıyor. Aynı zamanda anksiyete'ye karşı da faydalı. Korku alıcı etkisi var! Korku hastalığı olarak bilinen anksiyete önlenmezse, ardından gelen heyecan panik atak'a yol açıyor.
Bağırsak gazları ve regl sancıları için reçete: 3 gr. maydanoz tohumu, kahve değirmeninden geçirilir. 150 ml. kaynar su ile 15 dakika demlenir ve aç karnına günde 2 çay bardağı içilir. Şikayet zamanlarında kullanılabilir.Göğüslerde sütü kesmek veya sütten şişmiş göğüslerdeki şişliği indirmek için reçete: 1 tutam maydanoz havanda ezilir ve gazlı bez üzerinde göğüslere kompres yapılır, günde 2-3 defa lapa yenilenmelidir.
İdrar yollarını temizleyip dezenfekte eden reçete: 10-15 dal maydanozun havanda ezilmesi veya blenderdan geçirilmesi ile elde edilecek sudan, sabahları 1 tatlı kaşığı içilirse, idrar yollarını dezenfekte eder, kanı temizler.
Gözleri kuvvetlendiren reçete: Bir miktar maydanoz kıyılıp sıkılır ve çıkan 2 damla su göze damlatılırsa gözleri kuvvetlendirir .
Böbrek rahatsızlıklarında reçete: 4 bardak suya 1 demet maydanoz yıkanır konur, 5 dakika kaynatılır, süzülür, günde 3 kere, 1′er çay bardağı içilir.
Böcek sokmaları ve yaralar için antiseptik losyon: 1000ml. su ateşe konur, kaynamaya başlayınca 100gr. maydanoz tohumu ilave edilir ve kısık ateşte 5 dakika kaynatılır. Soğuduktan sonra antiseptik olarak yaralar pansuman edilir, böcek sokmalarına karşı iyi gelir, loğusa hanımların meme iltihabına karşı çok iyi gelir ve günde birkaç kez bu su ile pansuman yapılır.
Not: Antiseptik su buzdolabında muhafaza edilmelidir.
Güzellik reçetesi: 2 bardak kaynatılmış suda, 1 demet yıkanmış maydanoz sapları ile beraber üstü kapalı olarak kısık ateşte 5 dakika kaynatılır, ateşten alınıp 20 dakika demlenmeye bırakılır süzülür. Böylece etkili cilt losyonu ve lapası elde edilir.Temiz cilde lapası sürülüp 20 dakika bekletilir,sonra süzülen maydanoz suyu ile cildi yıkanır. Losyon her gün günde birkaç kez uygulanır. Yıkanmış temiz saçlara ve saç diplerine maydanoz suyu ile masaj yapılır, havluya sarılarak 20 dakika bekletilir, daha sonra durulanır ve kendi halinde kurumaya bırakılır.
Not: Sert fön fırçaları ve saç kurutma makineleri saçı, cildi yıpratıyor ve saçın doğal yapısını bozuyor! Mümkünse kemik veya ahşap tarak kullanılmalı, saçlar doğal zeytinyağlı sabunla yıkanmalı ve kendi halinde kurutulmalıdır.
Şeker hastalığında reçete: 1 demet maydanoz ezilir ve porselen bir demliğe konur, üzerine 2 bardak kaynar su konur, üstü kapatılır, 30 dakika demlemeye bırakılır, sonra süzülür, üzerine ½ su bardağı taze sıkılmış limon suyu ilave edilir. Her gün sabahları aç karnına 1 bardak içilir.Soğuk algınlığı için harika bir çay: 10 dal maydanozu porselen bir demliğe koyun, üzerine kaynar suyu dökün ve 10 dakika demleye bırakın. Biraz bal veya limonla tatlandırabilirsiniz.
Not: Reçeteleri günlük taze olarak hazırlanması, ciddi rahatsızlıkları olanların hekime danışarak uygulamaları tavsiye edilir!
Maydanoz nasıl seçilir?
İri yapraklı maydanozlarda hormon var! Bunlara maydanozun şaşırtılmış türü de diyebiliriz. Bu tür maydanozların faydadan çok zararı oluyor. Küçük ve bol yapraklı, diri ve taze, mümkünse suya girmemiş, köklü satılan doğal maydanozlar tercih edilmeli. İstanbul'da doğal maydanozu nereden bulurum? Cumartesi günleri Şişli Organik pazarı, Pazar günleri Kasımpaşa İnebolu pazarı, Salı günleri Bakırköy pazarındaki Çatalcalı pazarcılardan, Çarşamba günleri Bahçelievler'de Kefken'li pazarcılardan, çeşitli semtlerdeki organik veya yöresel ürün marketlerinden doğal maydanoz bulmak mümkün. mahmure
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder